„Senat Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2016 Rokiem Henryka Sienkiewicza, by w setną rocznicę śmierci oddać należny hołd temu Wielkiemu Polakowi i przyczynić się do popularyzacji Jego twórczości oraz idei zawartych w Jego książkach – przede wszystkim patriotyzmu i przywiązania do tradycyjnych wartości.”

     Ten „należny hołd” oddano wybitnemu Polakowi również w naszej szkole, kiedy to w dniu 10 marca br. podsumowano i zakończono działania związane z Rokiem Henryka Sienkiewicza. Lekcja historyczno – literacka, którą zorganizował Klub Młodych Talentów, Klub Czytelniczy i Biblioteka, ukazała najbardziej palące zagadnienia społeczne, jakie podejmował pisarz, proponując idee pracy po upadku powstania styczniowego. Jego twórczość była odpowiedzią na ciągle nasilające się represje i tłumienie polskości, a równocześnie odwrócenie się od tradycji romantycznej. Wśród różnych form literackich najchętniej widział, podobnie jak inni autorzy tego okresu, powieść i nowelę, które zostały zaprezentowane w tym dniu.

     Nauczycielem prowadzącym lekcję dla uczniów klasy I – III ZSZ i IV – VI SP był sam Henryk Sienkiewicz, opisujący i komentujący otaczającą go rzeczywistość. Podczas tej inscenizacji pisarz przywołał bohaterów swych książek, którzy zgodnie z intencją autora, przenieśli nas w przeszłość.

     Wpierw ukazany został świat ubóstwa, ucisku i niedoli – świat chłopski, ludzi skrzywdzonych, do czego doprowadziła ciemnota i nędza środowiska, bezbronnego wobec bezwzględnych i amoralnych jednostek. Sienkiewicz mówił o klęskach postaci z ludu, co jest wynikiem obojętności „warstw oświeconych” i ich klasowego egoizmu. Takim bohaterem, człowiekiem z ludu jest Janko Muzykant – tytułowa postać noweli, która przedstawia tragiczny los chłopca obdarzonego talentem muzycznym i który z miłości do skrzypiec poniósł najwyższą cenę – śmierć. Sienkiewicz skrytykował obojętność wobec tych najuboższych i niewinnych, gdy w tym czasie wyszukuje się i popiera artystów zagranicznych.

     W kolejnej części programu Henryk Sienkiewicz ukazał heroiczną przeszłość polskiego narodu, jaka została zapisana na kartach Trylogii. Mówiąc o naszej historii, przedstawił obraz społecznego i cywilizacyjnego postępu, zmian przygotowujących współczesność. Podkreślił skarbnicę najwyższych wartości, wielkich wzorów do naśladowania, przekonując, że w narodzie polskim tkwi siła, dzięki której jest on w stanie zwyciężyć wroga. Jak sam mówił, w czasach zaborów pisał „ku pokrzepieniu serc”, ukazując militarne i przede wszystkim moralne zwycięstwo oręża polskiego. A główną siłą sprawczą owych zwycięstw, w opinii Sienkiewicza, są cnoty rycerskie, patriotyczne i religijne. Odzwierciedlali je bohaterowie każdej powieści, którzy uosabiają zarazem geniusz militarny i mądrość polityczną.

     Kolejną zaprezentowaną powieścią Sienkiewicza był Quo vadis. Jak sam tłumaczył, pomysł napisania tego dzieła powstał podczas jego pobytu w Rzymie, gdy przewodnikiem po Wiecznym Mieście był malarz polski Henryk Siemieradzki. I jak wspominał pisarz, podczas jednej z wędrówek pokazał mu kapliczkę – kościółek „Domine, Quo Vadis”. Starożytny Rzym zawsze wzbudzał podziw pisarza, co przyczyniło się do napisania powieści. Na podstawie głównego wątku – miłości Rzymianina i chrześcijanki – autor unaocznił upadek świata starożytnego i narodziny potęgi chrześcijaństwa.

     Na koniec przedstawiono powieść Krzyżacy, powstałej na przełomie wieków. W dziele tym Sienkiewicz pokazał „pęd do wielkości” narodu polskiego u progu epoki jagiellońskiej. W dalszych słowach, skierowanych do dzieci i młodzieży, podkreślał „wielkość i świętość” tradycji oraz „krwi ofiarnej”, czego dowiodło grunwaldzkie zwycięstwo.

     W scenie finałowej programu przedstawiono Henryka Sienkiewicza odbierającego Nagrodę Nobla, kreującego słowa do nas wszystkich: „Ci, którzy mają prawo ubiegać się o nagrodę ustanowioną przez szlachetnego filantropa nie należą do ludzi jednego szczepu i nie są mieszkańcami jednego kraju. Wszystkie narody tego świata idą w zawody o tę nagrodę w osobach swoich poetów i pisarzy. Dlatego też wysoki areopag, który tę nagrodę przyznaje i dostojny monarcha, który ją wręcza, wieńczą nie tylko poetę, ale zarazem i naród, którego synem jest poeta.”

ZPO Niedzica