MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ JĘZYKA OJCZYSTEGO W ZPO W NIEDZICY
Zależność między słowami a rzeczywistością wydaje się być oczywista dla każdego człowieka. Przede wszystkim język jest podstawowym narzędziem komunikacji, która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania we współczesnym świecie. To „językiem poznajemy świat”, dzięki niemu możemy go opisać, wartościować, podejmować działania, ale nade wszystko istnieć wśród innych ludzi. Zamysłem lepszego i głębszego poznania tej zależności między mową a życiem było rozpowszechnienie wśród dzieci i młodzieży naszej szkoły Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego, który przypada na 21 lutego każdego roku.
Współczesna polszczyzna rozwijała się w określonym czasie i przestrzeni. Zatem w pierwszej kolejności zapoznano uczniów z historią języka, wykorzystując do tego multimedia. Przedstawiono klasyfikację wspólnoty prasłowiańskiej, która rozpadła się na trzy grupy: zachodniosłowiańską, wschodniosłowiańską i południowosłowiańską. Zwrócono uwagę na podobieństwa, ale też cechy wyróżniające. Odwołując się do procesu powstawania alfabetów, zobrazowano początki tworzenia się ogólnonarodowego języka polskiego, przywołując postać Mikołaja Reja i Jana Kochanowskiego – prekursorów naszej mowy ojczystej. Omówiono jeden z najtrudniejszych okresów dla języka polskiego – czasy zaborów, kiedy to używanie języka polskiego było zakazane. Polacy, chcąc zachować swoją tożsamość, uczyli się potajemnie, poznając historię, kulturę i język ojczysty.
Kolejno zapoznano uczniów z kulturą języka, która winna wyrażać się przede wszystkim w bardzo dobrej jego znajomości oraz umiejętności przestrzegania reguł i zasad nim rządzących. Wskazano nadrzędny cel kształtowania językowego, który sprowadza się do wyrobienia świadomości językowej w stosunku do właściwego posługiwania się nim w mowie i piśmie. Przeanalizowano niezbędne elementy procesu komunikacji językowej, wskazując na najczęstsze przyczyny, które go zaburzają. Omówiono też charakterystyczne zjawiska językowe zachodzące we współczesnej polszczyźnie, dyskutując przy tym o ich przyczynach i skutkach. Zwrócono uwagę na gwarę, która jest wzbogaceniem języka ogólnego. Na koniec zajęć, w formie zabawy, uczniowie zmierzyli się z łamańcami językowymi.
Z okazji Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego przygotowano wystawę tematyczną i kącik ćwiczeń ortograficznych. Podczas przerw uczniowie rozwiązywali krzyżówki, zagadki, rebusy. Każdy mógł sprawdzić swoją wiedzę i umiejętności w tym zakresie. Istniała też możliwość skorzystania ze słowników, przygotowanych na tę okoliczność. Pracowano indywidualnie i grupowo. W związku z dużym zainteresowaniem zadaniami, obchody Dnia przedłużono do 24 lutego br. Nauki, jakie pozyskali uczniowie, zostały wykorzystane w konkursie ortograficznym, który przeprowadzono w ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego. Uczniowie klas IV – VI Szkoły Podstawowej zawalczyli o tytuł „Mistrza ortografii”. Dyktanda były dostosowane do wieku uczniów.
„Mistrzami ortografii” zostali:
I Miejsce: Joanna Koterba (kl. IV)
II Miejsce: Aleksandra Kucharska (kl. VI), Dominik Kordecki (kl. VI)
III Miejsce: Mateusz Sukiennik (kl. IV), Dariusz Pawlica (kl. VI)
Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego w Zespole Placówek Oświatowych w Niedzicy stał się okazją do efektywnego powtórzenia, ugruntowania i poszerzenia wiedzy z językoznawstwa. Warto pielęgnować nasz język ojczysty, zarówno ten współczesny, jak też ten dawny. Bowiem, jak powiedział Franciszek Ksawery Dmochowski, oświeceniowy twórca i teoretyk literacki:
„A nade wszystko szanuj mowę swą ojczystą. Nie znać języka swego – hańbą oczywistą”.
ZPO Niedzica
