Zanieczyszczenie powietrza to problem pojawiający się we wszystkich miejscowościach Małopolski, nawet tych najmniejszych. Pomimo względnej poprawy wynikającej z nałożenia na przemysł wymogów emisyjnych, jakość powietrza w naszym kraju wciąż znacznie odbiega zarówno od wymogów prawodawstwa polskiego i unijnego, jak i rekomendacji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).

W dniach  2-20 marca 2020r. w  Gminie Łapsze Niżne, przy wsparciu Krakowskiego Alarmu Smogowego, prowadzono pomiary stężeń zanieczyszczeń pyłem zawieszonym PM10. Pyłomierz umieszczony na budynku urzędu badał stężenie zanieczyszczenia w trybie ciągłym, a wyniki pomiarów można było śledzić na bieżąco na stronie internetowej Gminy. Pomiary zanieczyszczeń powietrza prowadzone są okresowo w większości gmin województwa małopolskiego i są podstawą do działań mających na celu polepszenie jego jakości.

Wyniki wskazują, że w badanym terminie występowało duże zróżnicowanie w stężeniach pyłu. Analizowano wartości stężeń z jednej godziny oraz wartości średniodobowe z 24 godzin. Dopuszczalne w Polsce stężenie średniodobowe dla pyłu zawieszonego PM10 wynosi 50 µg/m³. Najwyższe stężenie  średniodobowe wynosiło 40,4 µg/m³ w dniu 18.03.2020r., a zatem mieściło się w ustalonej normie (Rys.1). Przy interpretacji wyników trzeba mieć na uwadze termin prowadzonych pomiarów. Marzec był ostatnim miesiącem sezonu grzewczego 2019/2020, który w porównaniu do lat ubiegłych był krótki i wyjątkowo łagodny, co związane jest z mniej intensywnym ogrzewaniem budynków. Niepokojące są wyniki  średniogodzinne odnotowane w porze wieczornej i nocnej. Maksymalna wartość stężenia PM10 wynosiła 119 µg/m³ (Rys.2). Warto zauważyć, że wartości powyżej 50 µg/m³ występowały codziennie pomiędzy godziną 16.00 a 21.00. Wskazuje to na lokalny charakter zanieczyszczenia związany z ogrzewaniem domów za pomocą węgla i innych paliw stałych, często w piecach niespełniających żadnych standardów emisyjnych. W piecach tych spalane są nie tylko odpady węglowe (głównie miał), ale także zwykłe śmieci, w tym tworzywa sztuczne. Pomimo, iż badania prowadzono w jednej miejscowości, to wyniki można przedstawić w odniesieniu do całego obszaru gminy. Analogiczna sytuacja występuje w pozostałych miejscowościach, o czym również świadczą wyniki kontroli palenisk domowych przeprowadzonych w ostatnim okresie grzewczym. Niekorzystne warunki meteorologiczne, szczególnie brak wiatru, w znacznym stopniu sprzyjają kumulowaniu się zanieczyszczeń przy powierzchni ziemi i powstawaniu smogu. W konsekwencji powodują przekraczanie wartości stężeń dopuszczalnych zanieczyszczeń, szczególnie pyłu PM10.

Nad problemem zanieczyszczenia powietrza warto zastanowić się już teraz, aby podczas kolejnego sezonu grzewczego ograniczyć możliwość powstawania smogu w najbliższym otoczeniu i wdychania szkodliwych substancji powstałych w wyniku spalania odpadów.

Rys.1. Średniodobowe stężenie pyłu zawieszonego PM10 gm. Łapsze Niżne. Na wykresie

zaznaczono wartość  normy średniodobowej 50 µg/m³. Dane pomiarowe dla okresu 2-20.03.2020.Na wykresie zaznaczono dodatkowo dane z stacji WIOŚ znajdujących się najbliżej badanej miejscowości.

Rys.2. Średniogodzinne stężenie pyłu zawieszonego PM10 na stacji znajdującej się w badanej miejscowości. Dane pomiarowe dla okresu 2-20.03.2020.

Pomiary  zrealizowano w ramach projektu zintegrowanego LIFE pn: "Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze" dofinansowanego ze środków programu LIFE Unii Europejskiej. 

Więcej informacji związanych z ochroną powietrza dostępnych pod adresem https://powietrze.malopolska.pl/